12 października 2023 roku zainaugurowano przepompowywanie wody z odwodnienia wyrobisk kopalni wapienia (Zakład Górniczy Kujawy) Lafarge w Bielawach do zbiorników retencyjnych na terenie lasów Nadleśnictwa Gołąbki.

W związku z nasilającym się w Europie zjawiskiem deficytu wody i związaną z tym suszą, rośnie znaczenie przeciwdziałania niedoborom wody. Zmiany klimatyczne coraz częściej prowadzą do nagłych zjawisk pogodowych, w tym deszczy nawalnych. Projekt nawadniania na terenie Nadleśnictwa Gołąbki powstał jako odpowiedź na dwa zjawiska – suszę w lasach i nadmiar wody w wyrobiskach Zakładu Górniczego Kujawy. Na realizację projektu Nadleśnictwo uzyskało m.in. część środków z Programu Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 finansowanego z Funduszy Europejskich.

- Z jednej strony woda gromadząca się w wyrobiskach jest nieodzownym elementem górniczej codzienności, zaś z drugiej - woda opadowa, związana z występowaniem deszczów o charakterze nawalnym, może powodować szczególne zagrożenie – zwraca uwagę Hubert Włodarski, Dyrektor Zakładu Górniczego Kujawy Lafarge. Dotychczas woda z odwodnienia kopalni była odprowadzana do Noteci – dodaje Włodarski.

W 2017 roku przedstawiciele Lafarge w Polsce i Lasów Państwowych z Nadleśnictwa Gołąbki podpisali umowę, w wyniku której rozpoczęto prace koncepcyjne, a następnie projektowe obejmujące instalację do odprowadzenia wody z terenu kopalni. Wspólny projekt umożliwił przekazanie wody z odwodnienia wyrobisk Zakładu Górniczego Kujawy do nawadniania terenów leśnych.

- Wspólnie znaleźliśmy obustronnie korzystne rozwiązanie – woda z Zakładu Górniczego Kujawy Lafarge nawodni pałuckie lasy. Siedem lat przygotowań tego przedsięwzięcia doprowadziło do historycznego momentu – inauguracji procesu przepompowywania wody z wyrobisk górniczychych do zbiorników retencyjnych, usytuowanych w lesie – podkreśla Jarosław Molendowski, p. o. Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu.

To nowatorskie rozwiązanie pozwoli dostarczyć do 750 tys. metrów sześciennych wody w ciągu każdego roku do lasów, które cierpią z powodu jej niedoborów.

- Można śmiało powiedzieć, że dostarczymy coś więcej, niż tylko wodę – dostarczymy życie w miejsca, w których wraz z utratą wody go zabrakło – dodaje Dariusz Kośmider, Inżynier nadzoru p.o. Nadleśniczego Nadleśnictwa Gołąbki.

Leśnicy od ponad 20 lat podejmują starania, by zapewnić wodę w lasach i nie pozwolić jej odpłynąć. Do tej pory budowali zastawki, progi, spiętrzenia i zbiorniki retencyjne. Teraz, wspólnie z Lafarge wejdą w nową erę ochrony przyrody i ludzi, dzięki której las zyska wodę.

Lafarge w Polsce w ramach strategii zrównoważonego rozwoju realizuje projekty retencji wód opadowych na wszystkich kopalniach i zakładach kruszywowych, maksymalizuje udział wody z recyklingu i dąży do obniżenia o 15 proc. zużycia wody. Na bieżąco są rekultywowane wszystkie tereny poeksploatacyjne oraz realizowane plany zarządzania bioróżnorodnością na wszystkich kopalniach.

Dominik Piórkowski